De koeien van de drie boerderijen van de Kruijvesteeg, alsmede die van Groot, Klein en Nieuw Zandbrink, maar ook van de boerderijen uit Asschat, Snorrenhoef, Duurkoop, De Mheent, kortom het hele gebied tussen het Valleikaal en Achterveld, moesten die dag, 10 mei 1940, verzameld worden bij boerderij Groot Zandbrink. Laat in de middag, om 18.00…
De koeien van de drie boerderijen van de Kruijvesteeg, alsmede die van Groot, Klein en Nieuw Zandbrink, maar ook van de boerderijen uit Asschat, Snorrenhoef, Duurkoop, De Mheent, kortom het hele gebied tussen het Valleikaal en Achterveld, moesten die dag, 10 mei 1940, verzameld worden bij boerderij Groot Zandbrink. Laat in de middag, om 18.00 uur, vertrokken ze. De drijvers waren te voet of zaten te paard. De meeste ruiters voerden nog een paard mee aan de hand om zoveel mogelijk paarden in veiligheid te brengen. Want behalve koeien zouden ook paarden verscheept mogen worden naar veiliger oorden. Het vee zou via Scherpenzeel naar Wijk bij Duurstede gebracht en daarna verscheept worden. Jan de Kruijf zat op een paard en had inderdaad een extra paard mee, maar zijn broer Erris (1923) moest lopen, want hij was nog te jong om gezeten op een paard koeien te drijven.
De hele stoet ging de Moorsterweg in, toen nog een rul zandpad met aan weerszijden bossen. Vanaf het begin ging het mis. De koeien liepen meteen het bos in.
Erris heeft zich ‘te barsten gelopen’ om die koeien er weer bij te halen, maar na verloop van tijd lukte dat niet meer en hebben ze de koeien moeten laten gaan. Hij herinnert zich deze avond als ‘de zwaarste avond van zijn leven’. Als zestienjarige heeft hij wat afgerend om de koeien bij de kudde te houden. Op de uitritten van boerderijen en bij zijwegen was het makkelijk, daar kon iemand gaan staan, waardoor de koeien dan wel op het juiste pad bleven lopen, maar onderweg waren er bossen waar ze makkelijk konden ontsnappen en dat deden ze continu. Ze waren niet te houden. Veel koedrijvers hielden het daarom voor gezien, ze waren doodop van het rennen en gaven het op. Dat ze de kudde niet bij elkaar konden houden werkte natuurlijk ook demotiverend. Ongeveer de helft van de drijvers die te voet mee waren – dat moeten er een stuk of acht tot twaalf zijn geweest – zijn onderweg gestopt en teruggegaan. Erris ging door. Eenmaal bij Scherpenzeel aangekomen waren er van de ongeveer drie- of vierhonderd koeien waarmee ze waren vertrokken, nog maar negen over.
De genoemde routes passeren Groot Zandbrink, vee-evacuatie en zijn geschikt voor wandelen, fietsen of skeeleren. Ontdek ze op jouw favoriete manier.
Leusden in de Grebbelinie (1939-1945) is een boek van José Huurdeman over de oorlog in onze streek. Deze fietstocht brengt je langs een aantal markante locaties uit de oorlogstijd.
In 1939 en 1940 is langs het Valleikanaal, daar waar deze verder van de oude dijk af ligt (naast woonwijk 't Vliet en bedrijventerrein De Horst) nog een tweede dijk aangelegd. Hier lag dus een dubbele dijk. De nieuwe dijk lag evenwijdig aan en op ruim tweehonderd meter van de oude dijk. Het zand voor…
Voorposten Asschat verdedigde de andere toegangsweg vanuit het oosten: de Asschatterweg. De stellingen van Voorposten Asschat bevonden zich in de Asschatterkeerkade en in het voorwerk de Schans. In tegenstelling tot die van Stoutenburg waren deze voorposten wat beter geoutilleerd. In Asschat waren betonnen kazematten, een gietstalen koepelkazemat, lignissen, een hulpverbandplaats, verbindingsloopgraven, schuilnissen, groepsschuilplaatsen, hulpposten, latrines,…
Inundatie In de derde week van september 1939 werd overgegaan tot inundatie van het Grebbeliniegebied. Begonnen werd met de Vijfde Kom, de Asschatterkom. Het was de eerste kom die onder water gezet werd en deze actie gold als ‘proefinundatie'. De kom lag voor het grootste deel in Leusden en deels in Woudenberg. Op 18 september…
Evacuatie naar ErmeloOp 10 mei 1940 klonk om vier uur in de vroegte hoorngeschal, de oproep voor alle in Achterveld gelegerde militairen om naar hun stellingen te gaan. De hele familie Boersen hielp mee om de kapitein en de luitenant de deur uit te helpen. Beide ransels moesten gevuld worden, het noodzakelijkste meegenomen. Nog voor…
In de ochtend van vrijdag 11 mei 1940 om 8.00 uur moesten de Stoutenburgers zich verzamelen bij Jan van den Hengel, ‘Jan de Bakker' genoemd, op de driesprong in Stoutenburg. Vanaf de driesprong liepen de vluchtelingen langs Den Eng richting Amersfoort. Bertus Huurdeman (1927) en zijn familie van boerderij Den Eng liepen dus weer langs…
Evacuatie en vernieling boerderij Al meteen na het melken in de ochtend op 10 mei 1940 kwam op De Johanneshoeve de aanzegging dat zoon Jan van den Berg (1921) moest vertrekken met de koeien. Van vrijwel elke boerderij kwamen er ook één, soms twee koedrijvers mee, dat kon een zoon zijn of een knecht. De…
Brug over het Valleikanaal die een grote rol speelde in de Tweede Wereldoorlog.
De 60 kilometer lange Grebbelinie liep dwars door Leusden. Bij de aanleg van de Grebbeliniedijk in de achttiende eeuw werden komkeringen aangelegd om het water van de inundaties tegen te houden. Er waren in 1940 in totaal elf kommen, elk met een keerkade.
Voorposten Stoutenburg komt voort uit de dappere weerstand die in mei 1940 is geboden tegen oprukkende Duitse troepen. Daarmee droegen de militairen van het 16e Regiment bij aan de verdediging van Amersfoort.
De Moespot is een voormalige school waar het akkoord van Achterveld, ook wel de voedselconferentie, werd getekend.
